Tο βακτήριο Legionella, το οποίο αναπτύσσεται σε στάσιμα νερά και κλιματιστικά μηχανήματα και μεταδίδεται από σταγονίδια στον αέρα, προκάλεσε 10.720 γνωστά κρούσματα πνευμονίας στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, ο οποίος περιλαμβάνει την ΕΕ συν τη Νορβηγία, το Λίχτενσταϊν και την Ισλανδία.
Από τα κρούσματα αυτά, τα 704 είχαν θανατηφόρο κατάληξη.
Τέσσερις χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία και Γερμανία) αντιστοιχούν το 75% των περιστατικών του 2021, ενώ η Ελλάδα ανέφερε 25 κρούσματα, αριθμός μειωμένος σε σχέση με τα 29 κρούσματα του 2020 και τα 45 του 2019.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι άνδρες ηλικίας 65 ετών και άνω ήταν η πιο επηρεασμένη ομάδα με 8,9 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.
Τι είναι όμως, η νόσος λεγεωναρίων ή «νόσος των κλιματιστικών», όπως επίσης αποκαλείται;
Η νόσος των λεγεωναρίων μπήκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της δημόσιας υγείας το 1976, όταν ξέσπασε επιδημία κατά τη διάρκεια συνεδρίου της Αμερικανικής Λεγεώνας στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών, εξού και το όνομά της. Η νόσος εμφανίσθηκε ως οξύ εμπύρετο νόσημα του αναπνευστικού.
Υπάρχουν 50 διαφορετικά είδη λεγιονέλλας, από τα οποία τα 28 έχουν συσχετισθεί με νόσηση στον άνθρωπο με συχνότερο τη Legionella pneumophila.
Αναλυτικότερα υπάρχουν δύο διαφορετικές κλινικές οντότητες της νόσου:
- Ο πυρετός Pontiac, που αποτελεί αυτοπεριοριζόμενη λοίμωξη που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή
- Η νόσος των λεγεωναρίων, που εκδηλώνεται κυρίως πνευμονία, δυνητικά θανατηφόρος σε 5-30% των κρουσμάτων περίπου.
Ασαφής η αιτία της αύξησης
Σύμφωνα με το ECDC, παραμένουν άγνωστοι οι λόγοι που οδήγησαν στην αύξηση του 2021, αν και η μεταβολή είναι πιθανό να συνδέεται με αυξημένη επιδημιολογική επιτήρηση, τη γήρανση του πληθυσμού, αλλαγές στις υποδομές υδροδότησης και αλλαγές στα μοτίβα του καιρού.
Το 2021 υπήρξαν επίσης 895 κρούσματα νόσου των λεγεωνάριων που συνδέονται με ταξίδια, αριθμός αυξημένος κατά 38% σε σύγκριση με το 2020.
Αυτό πιθανώς οφείλεται στην άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών για την πανδημία Covid-19.
Για την πρόληψη της μετάδοσης συστήνεται η απολύμανση και σωστή συντήρηση των κλιματιστικών μονάδων, δικτύων υδροδότησης και δεξαμενών νερού.
Μερικές χρήσιμες πληροφορίες για τη λεγιονέλλα:
- Είναι βακτηρίδιο ευρέως διαδεδομένο στη φύση.
- Βρίσκεται στα περισσότερα συστήματα νερού.
- Αποικίζει εύκολα όλα τα συστήματα ύδρευσης, δίκτυο παροχής θερμού και κρύου νερού.
- Περιβάλλοντα που ευνοούν την ανάπτυξης της λεγιονέλλας
- Ιδανική θερμοκρασία νερού 20 – 45ο C.
- Σε ντεπόζιτα και δεξαμενές ζεστού και κρύου νερού.
- Σε σωλήνες με ελάχιστη ή καθόλου ροή νερού π.χ τα μη κατειλημμένα δωμάτια σε ξενοδοχειακές μονάδες.
- Στα ιζήματα (βιομεμβράνες) και τις ακαθαρσίες των εσωτερικών επιφανειών σωλήνων και δεξαμενών .
- Στις ίνες καουτσούκ και τις φυσικές ίνες σε αντιτριβικούς δακτυλίους και διατάξεις στεγάνωσης
- Σε θερμαντήρες νερού και δεξαμενές ζεστού νερού.
- Στις εναποθέσεις αλάτων και τις διαβρώσεις σε σωλήνες, ντους και βρύσες.
- Επιβιώνει μέσα σε άλλα βακτήρια και αμοιβάδες
