«Στους δυτικούς πολιτισμούς, η καφεΐνη σχετίζεται παραδοσιακά με τη δημιουργική ενασχόληση και τρόπο ζωής, ξεκινώντας από τους συγγραφείς που έχουν ταυτιστεί με την κατανάλωση καφέ μέχρι τους προγραμματιστές και τα ενεργειακά ποτά. Όμως, η αλήθεια γύρω από αυτά τα στερεότυπα δεν είναι μόνο μία», γράφει η Darya Zabelina, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογίας και πρώτη συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Concioussness and Cognition.
Παρόλο που τα γνωστικά οφέλη της καφεΐνης, όπως η αυξημένη επαγρύπνηση, η μεγαλύτερη εγρήγορση, η ενισχυμένη συγκέντρωση και η βελτιωμένη κινητική απόδοση, έχουν επιβεβαιωθεί απόλυτα, η επιρροή του εν λόγω διεγερτικού παράγοντα στον τομέα της δημιουργικότητας δεν έχει διερευνηθεί εκτενώς.
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης μελέτης, η Δρ. Zabelina, διαφοροποιεί τη «συγκλίνουσα» από την «αποκλίνουσα» σκέψη. Η πρώτη ορίζεται ως η αναζήτηση μιας συγκεκριμένης λύσης σε κάποιο πρόβλημα, όπως για παράδειγμα τη «σωστή» απάντηση. Η δεύτερη χαρακτηρίζεται από παραγωγή ιδεών, από την οποία προκύπτει ένα μεγάλο σύνολο κατάλληλων, καινοτόμων ή ενδιαφερουσών απαντήσεων. Τα αποτελέσματα της μελέτης φανέρωσαν ότι η καφεΐνη βελτιώνει τη συγκλίνουσα σκέψη, ενώ η κατανάλωσή της δεν είχε κάποια σημαντική επίδραση στην αποκλίνουσα σκέψη.
Ο σχεδιασμός της έρευνας
Οι 80 εθελοντές που επιλέχθηκαν τυχαία για τη μελέτη έλαβαν είτε ένα χάπι καφεΐνης των 200mg, που ισούται με μία κούπα δυνατού καφέ, είτε ένα εικονικό φάρμακο. Στη συνέχεια εξετάστηκαν με παραδοσιακές μετρήσεις συγκλίνουσας και αποκλίνουσας σκέψης, μνήμης εργασίας και διάθεσης.
Όπως διαπιστώθηκε, εκτός από τα αποτελέσματα που σχετίζονταν με τη δημιουργικότητα, η καφεΐνη δεν επηρέασε σημαντικά ούτε τη μνήμη εργασίας, ωστόσο οι συμμετέχοντες που έλαβαν το χάπι ανέφεραν πως ένιωθαν λιγότερο θλιμμένοι.
«Τα 200mg ενίσχυσαν σημαντικά την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, αλλά δεν είχαν κάποια επίδραση στη δημιουργική σκέψη. Επίσης, δεν την επιδείνωσαν, οπότε μπορείτε να συνεχίσετε να πίνετε καφέ, καθώς δεν θα παρέμβει σε αυτές τις ικανότητες», σημειώνει η Δρ. Zabelina
